Αγώνας δρόμου από κυβέρνηση και δήμους - πρόστιμα για τις παράνομες χωματερές

Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί κυβέρνηση και δήμοι προκειμένου να καλυφθεί το χαμένο έδαφος  να κλείσουν και αποκατασταθεί το δυνατόν περισσότεροι ΧΑΔΑ (Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμάτων) και ως εκ τούτου να μειωθεί ανάλογα το πρόστιμο που έχει επιβληθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης.

Υπενθυμίζεται ότι για τη μη αντιμετώπιση της διαχείρισης των απορριμμάτων έχει επιβληθεί στη χώρα χρηματική ποινή ύψους 14.500.000 ευρώ κάθε εξάμηνο, αρχής γενομένης από τις 2 Δεκεμβρίου του 2014. Σύμφωνα, δε, με τη δικαστική απόφαση υπάρχει δυνατότητα μείωσης του προστίμου κατά 80.000 ευρώ για κάθε ΧΑΔΑ που κλείνει οριστικά και κατά 40.000 ευρώ για τις κλειστές, αλλά μη αποκατεστημένες, χωματερές.

Γι αυτό με εγκύκλιό του, το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας ζητά από όλους τους δήμους -στη δικαιοδοσία των οποίων λειτουργούν / λειτουργούσαν ΧΑΔΑ- να προβούν άμεσα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την παύση λειτουργίας και την αποκατάσταση τους και να προσκομισθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να επιτευχθεί μείωση του προστίμου. 

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΒΟΙΑ

Τρέχουν να προλάβουν οι δήμοι της Στερεάς Ελλάδας τις προθεσμίες και να καταθέσουν στοιχεία για τις προόδους που έχουν σημειωθεί στο θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων και της αποκατάστασης των ΧΑΔΑ για να γλυτώσουν τα πρόστιμα. Η κατάσταση έτσι όπως καταγράφεται είναι σαφώς βελτιωμένη σε σχέση με το παρελθόν, αφού τα έργα αποκατάστασης των ΧΑΔΑ άρχισαν να υλοποιούνται και σε πολλές περιπτώσεις θα ολοκληρωθούν τις επόμενες μέρες.

Το σοβαρότερο από τα προβλήματα υπάρχει σε δύο δήμους της Εύβοιας, το δήμο Κύμης –Αλιβερίου και το δήμο Καρύστου όπου έχουν ξεκινήσει κάποιες διαδικασίες αλλά έχουν ακόμη πολύ δρόμο μπροστά τους μέχρι την πλήρη αποκατάσταση, καθώς τουλάχιστον με δύο ΧΑΔΑ ο δήμος Κύμης Αλιβερίου θα συνεχίσει να έχει πρόβλημα. 

«Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη» σημειώνει ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Νίκος Μπαράκος και όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «περιμένουμε ακόμα και πρόστιμα 160.000 ευρώ». Σε ότι αφορά στους υπόλοιπους δήμους η κατάσταση είναι αισθητά βελτιωμένη σε σχέση με το παρελθόν μιας και έχουν αρχίσει -αν δεν έχουν ήδη τελειώσει - οι διαδικασίες αποκατάστασης των ΧΑΔΑ.

Ήδη έχουν εκδοθεί οι διοικητικές πράξεις που ρυθμίζουν θέματα που έχουν σχέση με τη μετακίνηση των απορριμμάτων, με την παύση λειτουργίας των ΧΑΔΑ και στη συνέχεια, είτε έχουν αποκατασταθεί, είτε είναι σε πορεία αποκατάστασης.

 Στη Στερεά Ελλάδα οφείλουν να απαντήσουν στο υπουργείο για την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σήμερα, επτά δήμοι όπου εντοπίζονται προβλήματα και ειδικότερα οι δήμοι

•  Λοκρών, Ελάτειας-Αμφίκλειας,
• Αγράφων, Καρπενησίου,
• Δελφών,
• Κύμης-Αλιβερίου και 
• Καρύστου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες περιπτώσεις έχει βελτιωθεί αισθητά η εικόνα σε σχέση με τον Μάιο του 2014. Γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι συνολικότερα στη Στερεά, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, η κατάσταση καλυτερεύει συνεχώς και είναι θέμα χρόνου πλέον να ολοκληρωθεί το σύνολο των διαδικασιών για την αποκατάσταση των σκουπιδότοπων.

Χωρίς να σημαίνει ότι οι ευθύνες βαρύνουν τους ίδιους τους δημάρχους- καθώς υπήρξε και πρόβλημα χρηματοδοτήσεων σε κάποια έργα που είχαν ξεκινήσει- εξελίσσεται μια προσπάθεια το τελευταίο διάστημα για να κλείσουν όλες αυτές οι πληγές. 

Σύμφωνα με τον δήμαρχο των Λοκρών Νίκο Λιόλιο «καταβλήθηκε μια προσπάθεια πολύ γρήγορα να παύσει η λειτουργία των ΧΑΔΑ και να προχωρήσει η αποκατάστασή τους. Ωστόσο υπήρξαν προβλήματα με τις εργολαβίες» και σημειώνει ότι λόγω έλλειψης χρημάτων είχε σταματήσει για ένα μεγάλο διάστημα η εξέλιξη του έργου. Όπως εξηγεί έχει παύσει η λειτουργία των ΧΑΔΑ σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, έχουν αποκατασταθεί οι περισσότεροι, και βρίσκονται στο στάδιο της αποκατάστασης αυτή την περίοδο ο ΧΑΔΑ της Αταλάντης και εκείνος της Μαλεσίνας. 

Σύμφωνα με τον δήμαρχο είναι θέμα χρόνου η ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης, καθώς έχει ρυθμιστεί πλέον το θέμα της μεταφοράς των απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ της Θήβας, αναμένεται η εγκατάσταση του σταθμού μεταφόρτωσης και από εκεί και μετά η απρόσκοπτη χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης. «Αν δεν υπήρχαν τα προβλήματα που υπήρχαν στο πρόσφατο παρελθόν θα είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες. Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος έχει ολοκληρωθεί και ένα μικρό ποσοστό είναι θέμα χρόνου να ολοκληρωθεί» καταλήγει.

 Ο δήμαρχος Αμφίκλειας Ελάτειας Γιώργος Γώγος υπογραμμίζει ότι για το σύνολο των ΧΑΔΑ έχουν εκδοθεί σχετικές αποφάσεις παύσης της λειτουργίας τους, έχει ρυθμιστεί το θέμα της μεταφοράς των απορριμμάτων με προγραμματική σύμβαση στο ΧΥΤΑ της Λαμίας και ήδη μεταφέρεται όλος ο όγκος των απορριμμάτων. Σε ότι αφορά στην αποκατάσταση του ΧΑΔΑ της Ελάτειας έχει ήδη εγκατασταθεί εργολάβος και οι εργασίες είναι σε εξέλιξη. «Η εικόνα σε σχέση με το παρελθόν είναι σαφώς καλύτερη. Φιλοδοξούμε όμως το επόμενο διάστημα να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες και να κλείσει ανεπιστρεπτί όλο αυτό το κεφάλαιο για το δήμο μας» αναφέρει ο κ. Γώγος.

Στην Ευρυτανία τώρα τα πράγματα παρουσιάζονται καλύτερα. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αγράφων κ. Μπαμπαλή μέχρι 31/12/2014 είχε παύσει η λειτουργία όλων των ΧΑΔΑ στο δήμο, όπως επίσης μέχρι την ίδια ημερομηνία είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες αποκατάστασής τους με αποτέλεσμα πλέον να μην υφίσταται θέμα προστίμου. Σύμφωνα με τον κ. Μπαμπαλή τα απορρίμματα πλέον μεταφέρονται στο ΧΥΤΑ της Λαμίας, έχει καταρτιστεί και η σχετική σύμβαση ανάμεσα στη Λαμία και τα Αγραφα, ενώ λειτουργεί από κοινού με το Καρπενήσι σταθμός μεταφόρτωσης για την μεταφορά των απορριμμάτων στη Λαμία.

Σε ό,τι αφορά τον δήμο Καρπενησίου όλη η κατάσταση βρίσκεται ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών. Σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Νίκο Σουλιώτη «έχουν εκδοθεί όλες τις σχετικές αποφάσεις για την παύση της λειτουργίας των ΧΑΔΑ, έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί ως σταθμός μεταφόρτωσης για τη μεταφορά των απορριμμάτων στη Λαμία, αφού εκδόθηκε η σχετική ΚΥΑ από το υπουργείο, έχει καταρτιστεί σύμβαση με το δήμο Λαμίας για τη μεταφορά των απορριμμάτων ενώ έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ». Πάντως, κ. Σουλιώτης διευκρινίζει ότι «αυτή τη στιγμή οι εργασίες αποκατάστασης βρίσκονται σ' ένα πεδίο όπου ξεπερνούν το 85%. Είναι θέμα χρόνου να ολοκληρωθούν και να ενωθούν και οι απαραίτητες αποφάσεις, ολοκληρώνοντας έτσι όλο αυτό το σύνολο των παρεμβάσεων». Σύμφωνα με τις περιγραφές του δημάρχου οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο καλοκαίρι. 

Στο δήμο Δελφών, σύμφωνα με τον Δήμαρχο Θαν. Παναγιωτόπουλο, η τελική λύση είναι σε καλή πορεία και ήδη υπάρχει ανάδοχος για την αποκατάσταση του μοναδικού ΧΑΔΑ, αλλά «δεν θα έχει τελειώσει η αποκατάσταση μέχρι 2 Ιουνίου». Εξηγεί μάλιστα ότι πριν από λίγες βδομάδες ελήφθη η απόφαση για την παύση της λειτουργίας του μοναδικού ΧΑΔΑ και μάλιστα η απόφαση έρχεται ακριβώς στον ίδιο χρόνο με την υπογραφή του συμφωνητικού με τον ανάδοχο για την εξέλιξη των εργασιών για τη νέα μονάδα και του αναδόχου για την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ. Λίγο πριν εκδόθηκε η σχετική ΚΥΑ για τη μεταφορά των απορριμμάτων κατά 50% στη Λαμία και κατά 50% στη Λιβαδειά.

Το δημοτικό συμβούλιο της Λαμίας ενέκρινε τη σύμβαση η οποία έχει υπογραφεί για τις ποσότητες που αναφέρονται, ενώ αντίθετα το δημοτικό συμβούλιο της Λιβαδειάς, παρά την ΚΥΑ, αποφάσισε να αρνηθεί την υπογραφή σύμβασης. «Εξελίχτηκε ένας μαραθώνιος για να προλάβουμε αλλά είμαστε πλέον σε καλό δρόμο συγκριτικά με αυτό που ήμασταν πριν» σημειώνει ο κ. Παναγιωτόπουλος.

Ωστόσο, και μέσα στο 2016 θα συνεχιστούν τα προβλήματα για τους δήμους Κύμης -Αλιβερίου και Καρύστου. Σύμφωνα με την ΚΥΑ που έχει εκδοθεί, ουσιαστικά δεν έχουν που να μεταφέρουν τα σκουπίδια τους, αφού προβλέπει ότι το 50% θα πρέπει να μεταφερθεί στην Ιστιαία και το άλλο 50% στην Θήβα. 

«Οι προβλέψεις της ΚΥΑ είναι ανεφάρμοστες» λέει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Νίκος Μπαράκος καθώς όπως εξηγεί «θα πρέπει όλα τα απορριμματοφόρα να κάνουν δεκάδες χιλιόμετρα κάθε μέρα και θα μείνουν στη μέση του δρόμου». Επιπλέον, αναφέρει ότι από τους τέσσερις ενεργούς ΧΑΔΑ, σταμάτησαν ήδη τη λειτουργία τους οι δυο και ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αποκατάσταση τους, που όμως θα γίνει το επόμενο διάστημα. «Οι άλλοι δύο παραμένουν ενεργοί καθώς δεν μπορούμε να πάμε τα σκουπίδια αλλού» σημειώνει. Μάλιστα ο κ. Μπαράκος εξηγεί ότι η μοναδική δυνατότητα που υπάρχει είναι «να πάνε στην Χαλκίδα. Όμως στη Χαλκίδα είναι κορεσμένος ο ΧΥΤΑ προς το παρόν και ολοκληρώνει την επέκταση του το 2016, οπότε και θα μπορούσε να τα πάρει». Και προσθέτει ότι «ήδη ο δήμος είναι σε φάση κατασκευής» δύο σταθμών μεταφόρτωσης που, όπως τονίζει, «αν ολοκληρωθούν σύντομα και έχουμε και το μηχανολογικό εξοπλισμό τότε μπορούμε να μεταφέρουμε τα σκουπίδια σύμφωνα με την ΚΥΑ στη Θήβα και την Ιστιαία…».

αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης

Η ριζική αλλαγή προτεραιοτήτων πολιτικής και χρηματοδοτήσεων στη διαχείριση των απορριμμάτων «Το διαχρονικό πρόβλημα της ανεξέλεγκτης διάθεσης των αποβλήτων» δηλώνει στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης. «Το παραλάβαμε μαζί με μια διπλή καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και αντικατοπτρίζει ανάγλυφα την αποτυχία ενός μοντέλου κακής διαχείρισης που ακολουθήθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Και μιλάμε μόνο για τα αστικά στερεά απόβλητα, ενώ γνωρίζουμε καλά ότι ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στα υγρά απόβλητα και στα επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα. Οι τρεις χιλιάδες περίπου χωματερές που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν την ακραία, πιο άθλια, εκδοχή μιας τακτικής να θάβουμε ως άχρηστο κάτι που θα ‘πρεπε να αποτελεί «περιουσιακό στοιχείο της κοινωνίας προς αξιοποίηση». «Ο σύγχρονος κόσμος» συνεχίζει «προχωρεί σε μια Ευρώπη της Ανακύκλωσης και σε μια Κοινωνία Μηδενικών Αποβλήτων. Εγκαταλείποντας το αδιέξοδο αναπτυξιακό γραμμικό μοντέλο μιας ανάπτυξης βασισμένης στην αλόγιστη κατανάλωση φυσικών πόρων, αγαθών και ενέργειας, στρεφόμαστε στην κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας. Στο πλαίσιο της νέας διακυβέρνησης, η προσπάθειά μας θα εστιασθεί στους πυλώνες της Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων, της Επαναχρησιμοποίησης, της Ανακύκλωσης και της Ανάκτησης, με ένα αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, που θα αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως εν δυνάμει πόρο και θα ελαχιστοποιεί την διάθεση στο έδαφος. Ολοκληρώνεται εντός του Μαΐου ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων, με αλλαγές προς την κατεύθυνση της δραστικής μείωσης των σύμμεικτων απορριμμάτων και προώθηση της αρχής ανακύκλωση – κομποστοποίηση - υπόλειμμα. Παράλληλα, θα συνεργαστούμε, εντός Μαΐου, με όλες τις περιφέρειες προκειμένου οι ΠΕΣΔΑ να εναρμονιστούν με τον αναθεωρημένο Εθνικό Σχεδιασμό με βάση τους παραπάνω πυλώνες και με προτεραιότητα τις αποκεντρωμένες μονάδες μικρής κλίμακας και τα τοπικά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων. Στοχεύοντας στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, με το λιγότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες, βασικές επιλογές μας αποτελούν η αναβάθμιση της ποιότητας και του εύρους της διαλογής στην πηγή ανακυκλώσιμων και οργανικών και η λιπασματοποίηση των οργανικών με την ενεργοποίηση της συμμετοχής των πολιτών -όπως ήδη σε περιοχές της χώρας αυτοβούλως αναπτύσσεται, σε συνεργασία με τις δημοτικές αρχές και με την υποστήριξη κατάλληλων νομοθετικών ρυθμίσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων. Η αύξηση των ανακυκλώσιμων, η επανάχρηση, η κομποστοποίηση μπορούν να δημιουργήσουν έως το 2020 περίπου 10000 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας και κύκλο εργασιών πού θα ξεπερνά το 1.000.000.000 ευρώ». «Η ριζική αυτή αλλαγή προτεραιοτήτων πολιτικής και χρηματοδοτήσεων στη διαχείριση των απορριμμάτων» τονίζει ο κ. Τσιρώνης «θα αποτελέσει και τη βασική προϋπόθεση για τη ρεαλιστική εφαρμογή των απαιτούμενων μέτρων για την οριστική παύση λειτουργίας και αποκατάσταση και των τελευταίων χωματερών με βάση ένα συγκεκριμένο και συστηματικό σχέδιο δράσης που αναπτύσσουμε με εξασφαλισμένους από το ΕΣΠΑ πόρους για την υλοποίησή του, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των χρηματικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας. Όπως είναι γνωστό, προϋπόθεση -για να κλείσουν οι ενεργοί ΧΑΔΑ και να επισπευσθούν τα έργα αποκατάστασης όλων- είναι η υποκατάστασή τους είτε από νόμιμους αποδέκτες απορριμμάτων είτε από διαδικασίες προσωρινής διαχείρισης αποβλήτων, νόμιμες και περιβαλλοντικά αποδεκτές. Έχει προταθεί επίσης η θαλάσσια μεταφορά για τα νησιά, μέχρι να υλοποιηθεί η ολοκληρωμένη διαχείριση στα όρια του κάθε νησιού. Η νέα ηγεσία του ΥΠΑΠΕΝ γνωρίζει καλά ότι τα παραπάνω μέτρα, που προτείνονταν από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις ως δήθεν προσωρινή λύση του προβλήματος αλλά πολλές φορές υπέκρυπταν μεσοπρόθεσμες λύσεις, έχουν μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος και δεν είναι στην πράξη υλοποιήσιμα παρά μόνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και για πολύ μικρά χρονικά διαστήματα. Γνωρίζει επίσης ότι ούτε οι ΧΥΤΑ –για τους οποίους κατασπαταλήθηκαν γενναία ποσά των πολύτιμων ευρωπαϊκών πόρων- αποτελούν πλέον περιβαλλοντικά αποδεκτή μέθοδο διαχείρισης αποβλήτων. Και ότι στα επόμενα χρόνια η χώρα μας θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμα αν δεν τους καταργήσει /μετατρέψει σε ΧΥΤΥ με παράλληλη εφαρμογή ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης». «Ζητάει επομένως» καταλήγει ο αναπληρωτής υπουργός, «από τις αρμόδιες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, τις Περιφερειακές αρχές και τους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών να συνεργαστούν μαζί της για την εντός διμήνου αναθεώρηση των σχεδιασμών προσωρινής αντιμετώπισης του προβλήματος των παράνομων ΧΑΔΑ. Προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί πλέον στη δρομολόγηση οριστικών, συγκεκριμένων και κοστολογημένων λύσεων που θα βασίζονται στην πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, διαλογή στην πηγή και κομποστοποίηση οργανικών, με στόχο την ελαχιστοποίηση των προς απόθεση απορριμμάτων και των αναγκαίων προσωρινών λύσεων, την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο με πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης και σε συνεργασία με την τοπική κοινωνική οικονομία». Ηλίας Παλιαλέξης Με διαφορετικές ταχύτητες κινούνται οι δήμοι ως προς την παύση λειτουργίας και την αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων. 

πηγη : http://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/dhmosio/60794/se-15-imeres-to-prostimo-gia-tis-paranomes-xomateres